Apa itu Manhaj?

Manhaj ( الم نھج ), nahaj ( ال نھج ) atau minhaaj ( (المنھ اج

dari madah: نَھ ج – یَ نھج – نَھج ا yang semuanya mempunyai

satu makna. Dari segi bahasa manhaj ialah:2

“Jalan yang jelas, terang dan dikatakan juga (mengikut)

jalan yang lurus3 atau mengikut sunnah”.

Kalimah manhaj/minhaj bermakna jalan yang

terang atau mengikut sunnah. Ia disebut di dalam al-

Quran sebagaimana firman Allah Azza wa-Jalla:

2. Lihat: Lisanul Arab 2/383. Abi Fadzil Jamaluddin Muhammad al-

Afriki al-Misri. Lihat: Kamus al-Muhit. 1/209. Fairus Abadi.

3. Lihat: 1/19 منھج الاستدلال على مسائل الاعتق اد عن د اھ ل الس نة والجماع ة .

Uthman bin Ali Hasan.

“Untuk tiap-tiap umat (antara kamu), Kami

berikan aturan dan jalan yang terang (atau

sunnah)”.4

Berkata Abu Ja’far, bahawa manhaj ialah: “Jalan

yang terang atau jelas” ( 5.(البی ان الواض ح Dan apabila

dikatakan ( طریق نَھج ) bererti “Jalan Yang Terang” atau ( (ب ین

“Jelas”.

Menurut Ibn Kathir rahimahullah manhaj ialah:

“Maka manhaj ialah jalan yang terang dan mudah”.6

Manhaj juga dapat difahami menurut sebagaimana

yang dikatakan oleh Ibn Abbas radiallahu ‘anhu yang

diriwayatkan dari Mujahid, Ekrimah, Hasan al-Basri dan

selain mereka:

“Berkata Ibnu Abbas Radiallahu ‘anhu bahawa

manhaj ialah: Jalan atau sunnah”.7

4 . Al-Maidah, 5:48.

5 . Lihat: At-Tabari, 4/609.

6. Lihat: Tafsir Ibn Kathir 2/26. Dan Fathul Qadir 2/48 As-Syaukani.

“Manhaj ialah: Sunnah Nabi. Atau yang terang

dan yang jelas”. 8

Manhaj atau minhaj dimaksudkan juga sebagai

mazhab (aliran atau jalan). Walaupun mazhab sering

digunakan untuk aliran fikah tetapi ia sering juga

digunakan atau dimaksudkan dengan maksud yang sama

dengan manhaj. Seperti disebut: “Manhaj as-Salaf as-

Soleh atau Mazhab as-Salaf as-Soleh”.

7. Lihat: Sahih Bukhari. 1/46 Fathul Bari (Kitab al-Iman). Diriwayatkan

oleh Al-Lalakaii hlm. 66. At-Tabari 6/271. Lihat Ibn Kathir. 3/120.

Lihat: Manhaj Ahli Sunnah wal-Jamaah, 1/50. Khalid bin Abdullatif.

8. Lihat: At-Tabari, 6/609.